Ang buong akala ko noong bago ko damputin ang
isang munting aklat sa loob ng aming opisina na may pamagat na “The Gift of
Presidency” ay tungkol ito kay Gloria Macapagal-Arroyo o kaya ay kay Joseph
Estrada o maaring kay Benigno S. Aquino III. Nahimasmasan lang ako nang makita
ko ang logo ng Polytechnic University of the Philippines (PUP) sa back cover
nito. Lalo akong naintriga kaya binaliktad ko ang aklat at doon mo makikita ang
cover design naglalarawan ng isang bakanteng presidential chair at sa ibabaw ng
upuan ay may nakadapong puting kalapati na may kagat-kagat na dahon ng olibo.
Sa bandang ibaba sa gawing kanan ay makikita ang pangalan ng may-akda, isang
Virgilio A. Rivas. Si Rivas pala ayon sa aking nabasa ay kasalukuyang direktor
ng Institute of Social History at ng Research Institute for Politics ng
nabanggit na pamantasan.
At nang mapagtanto ko na ito ay hindi pala tungkol
kay GMA, kay Erap, o kay P-Noy ay lalo akong naging intresado kaya agad kong
inayos ang aking antipara at pinalakad ang mga daliri sa mga unang pahina
nito sabi nga, to satisfy my curiosity. Hindi ninyo naitatanong, kahit madalas
ay hindi ko maunawaan at hirap talaga akong intindihin, nakahiligan ko na ang magbasa
ng mga aklat tungkol sa pilosopiya mula nang iuwi ng aking panganay ang laksan
niyang mga aklat dito nang lumabas siya sa seminaryo noong isang taon. Siya ang
nagpapaliwanag sa akin sa mga bagay na ‘di ko malirip ukol sa dati niyang kurso.
Guro nga rin pala ng Pilosopiya sa PUP ang awtor, bago ko makalimutan. Ang
aklat ay inilambag noong 2010 ng Office of the Vice President for
Research, Extension, and Development at Institute for Social History and
Research Institute for Economics and Politics ng PUP sa Sta. Mesa.
“Mapanlikhang
pag-uugnay at paglalahad sa pamamagitan ng mga personal na karanasang salalayan
ang mga dimensiyong pulitikal,
panlipunan at pilosopikal.” Sa mga katagang ito ko nilalagom ang
prosa ni Rivas. Binubuo ng pitong kabanata ang kulay maroon na aklat. Bagamat
sentro ng bawat paksa ang presidensiya ni Dr. Dante G. Guevarra sa PUP noon,
hindi ito maituturing na isang tahasang bayograpi. Sangkap nito ang mga
palitang pananaw ng may-akda at ni Dr. Guevarra at pagbabanggit ng mga iba pang
personahe, kagaya ng komedyanteng si Tado, at ilang mga anekdota at talang
pang-kasaysayan na siksik, liglig at umaapaw sa dagdag kaalamang anything under
the sun, wika nga. Malaking ambag ang aklat hindi lamang sa mga estudyante o
alumnus ng PUP kundi pati na rin sa iba pang ibig tumuklas ng kasaysayan ng
pag-unlad ng isang paaralang nagtataguyod ng prinsipyo ng pampublikong
edukasyon sa bansa. Kabilang na ang mga tulad kong intresado sa ‘di pormal na
pag-aaral ng pulitika, lipunan, lalung-lalo na ang pilosopiya, na gradweyt lamang sa isang kolehiyong promdi at wala sa
hanay ng akedemiya.
Bagama’t ga-patak lang ng hamog ng aklat sa pilosopiya
kumpara sa dagat ng mga nailimbag na tungkol dito ang tanging nabasa ko, maihahanay
ko sa kategorya ng “Sophie’s World” ni Jostein Gaarder ang “The Gift of Presidency”
ni Rivas. Ito ay dahil sa pamamaraan ng parehong may-akda na nagpapagaan sa
paglalahad at paghahabi para sa mga karaniwang mamamayan ay intellectually
heavy na paksang nabanggit. Sa aking palagay, kung ang mga aklat na katulad nito
ang pagka-bahig ay maisasalin sa wikang malapit sa puso ng masa, sa wikang Filipino, magiging higit itong makatutulong sa layuning palaganapin ang
kaalaman sa pilosopiya ng mga Pilipino. Hindi ba’t ang nobela ni Gaarder na orihinal
na nasusulat sa wikang Norwegian ay naisalin 53 iba’t-ibang mga lenguwahe sa
mundo? Ang problema, matumal ang produksyon ng mga sulating ganito (o kumukuha
ng kursong ito) na tuma-target sa mga karaniwang mamamayang labas sa
akedemiya na tulad ko. Gamit ang mga popular na
midyum tulad nito. Sa pamamagitan ng mga akdang ganito ay unti-unti tayong
iigpaw sa negatibong konotasyon ng kulturang Pinoy sa salitang “pilosopo” at “pamimilosopo”.
Hanggat hindi natutong “mamilosopo” ang masa sa istriktong kahulugan ng salitang ito, mahihirapan tayong umunlad bilang
isang bansa.
Sa Epilog ng aklat ay ikinintal ni Rivas na ang
PUP ay “bastion of social justice” sa pamamagitan ng paunang paglalatag na mga
philosophical foundation of giving na ayon sa kanya, ang unibersidad ay may buhay
na kultura nito. Ang PUP, sa matuling sabi ay isang kanlugan ng katarungang
panlipunan. Ito ay kung paniniwalaan natin si Rivas.
Sa mga hindi nakababatid, dito po sa Sablayan ay
may kampus na ng PUP na matatagpuan Brgy. Buenavista na may lawak ng 3.3
ektarya. Ito ang kauna-unahang unibersidad sa lalawigan at malaking bahagdan ng
mga mag-aaral dito ay mga anak ng masa. Mga mangingisda, magsasaka kabilang ang
mga katutubong Mangyan. Batay sa Socio Economic Profile ng 265 na mga
estudyante sa isang random survey na ginawa noong 2012, 67% ng mga pamilya ng
mga mag-aaral ay kumikita lamang ng mababa pa sa P 7,000 kada buwan. Kabilang
sila sa masang nagnanais na makakamit ng kalidad at murang edukasyon ang kanilang
mga anak. Masang sumasalig sa edukasyong abot-kaya bilang kanilang tanging
pag-asa upang maka-ahon.
Sa aking tingin, kapwa ang edukasyon at pilosopiya
ay may tungkuling tulungan ang tao na masagot ng maayos at makabuluhan ang mga pangunahing
suliranin ng buhay…
--------
(Photo : Let's Adventure to Mindoro! Blogspot)
No comments:
Post a Comment