Ang
unang paraan nang pag-iwas maging bobotante ay ang pagbasa ng buo sa
lathalaing ito. Biro lang.
Ang
mga opinionated netizen ngayon at maging mga magkukolum na nasa mainstream media, kasama ang mga pambansa at lokal na pulitiko ay abala na pagtatampok sa mga
ayaw at gusto nilang maging pangulo, na s’yempre kanya-kanya sila ng katwiran at punto,- saliwa
o tama, epal at gimik, palso at tumpak. Kapag may natisod na link na pabor o paninira
sa isang posibleng presidentiable na gusto o ayaw nila, agad nila itong
pinu-post. Sa sobra yatang excitement, nakalimutan natin na matagal pa ang
ating lalakbayin at may mga bagay tayong dapat unahin upang tayo ay hindi
maging bobotante.
Sampung
buwan pa bago ang halalan at marami pang mangyayari sa usapin ng mga
personalidad na lalahok kaya hindi pa ito panahon ng pilian. At imbes na
pag-usapan kung sino, ang dapat na
pagtuunan ngayon ay kung ano. Bakit
ganito ka-excited ang marami sa atin sa higit na pagtutuon sa personahe/personalidad imbes na sa kaganapan? Malinaw na sa kaisipang bobotante kasi, ang
eleksyon ay isang kontes lamang na ang mas mahalaga ay ang resulta at hindi ang proseso.
Isang bagay na hindi seryoso at laro lang sa kanila ang halalan. Masusuri
natin ang sagot sa tanong na ito kung mauunawaan natin kung nasaang yugto na
tayo ngayon sa mahabang proseso ng daan patungong Malakanyang, figuratively speaking,
at isuhay dito ang mga kaisipang taglay ng mga ayaw maging bobotante. Mangyayari
lamang ito kung gagawin nating tabula rasa pansamantala ang ating isip sa ating
mga naunang biases sa mga napupusuan o mga kinamumuhian nating kakandidato.
Sa
panahong ito hanggang sa opisyal na pagbubukas ng pagtanggap ng aplikasyon ng
mga kakandidato ay dadaan sa ganitong proseso: Pagbubuklod-buklod at
pagpapatatag ng mga partidong pulitikal at koalisyon, opisyal na pag-eendorso,
proklamasyon ng kandidatura sa pamamagitan ng sunod-sunod na mga pulong at
kumbesyon at iba pa. Sinisimulan nila at/o ipinagpapatuloy ang pamamasyal-masyal
nang malimit sa mga malalayong bayan at lalawigan kasabay ng constant media
projection na ang layon ay magpa-lobo ng suporta mula sa mga lugar at panig
upang matiyak na gaganda ang kanilang mga numero sa mga survey. Kapag medyo
plantsado na ang hanay at maganda-ganda ang resulta ng survey, ito ang hahatak
sa mga mayayamang negosyante at king maker at patuloy na maghahanap ng
potential funder para gasolinahan ang kanilang mga makinarya. Ang bunga ng mga
ito ang salalayan ng kanilang pag-urong o pagsulong sa laban.
Bago
sumapit ang buwan ng Oktubre onwards, dapat ay may nabuo nang lihim na usapan
at kasunduan o compromises kapalit ng suportang kanilang ibibigay. Halimbawa,
proteksyon sa negosyo, puwesto sa gabinete, at sa iba’t-ibang opisina ng
pamahalaang pambansa, for instance, kapag ito ay nanalong pangulo.
Sa
larangan ng halalan, hindi lamang pagboto at pagsuporta sa kandidato ang dapat
gawin ng mga botante para hindi maging bobotante. Higit pa rito. Ang matalinong
botante ay dapat magsuri ayon at sabay sa antasin at yugto ng panahon ng
halalan. Pero papaano tayo magsusuri sa maagang yugtong ito ng eleksyon?
Uulitin ko, higit sa pagpapahayag kung sino
at bakit ang ating iboboto, mas
higit na mahalaga ang ano. Ano ang
katangian ng mga taong dumidikit-dikit ngayon sa kandidato? Ano sa palagay
nating ang adyenda ng mga ito? Ano ang kanilang political record? Anong dahilan
ng kanilang pagiging malapit sa isa’t-isa? Ano ang pagkaka-iba-iba at
pagkakapareho ng kanilang mga prinsipyo o idolohiya at pagkatao? Ano ang mga
nagawa sa bayan ng mga supporter na pabuntot-buntot sa kanila? Ano ang mga pananaw nila sa mga maiinit ng isyung bayan? Ang mga sagot sa tanong na iyan ay pipiliin at titimbangin natin.
Ang mga positibo at negatibo at sa kalaunan, mas mabibigyan natin ng timbang
ang ating magiging pagpili sa pamamagitan ng mga taong nakapaligid o
sumusuporta sa kanila at maging ang kanilang tract record kung ang mga ito ay
politician din. Lagyan ng grade ang bawat isa sa kanila gamit na batayan ang
mga sagot sa mga tanong na ito. Ipagpatuloy ang pagsagot sa mga tanong hanggang
sa makapag-file sila ng Certificate of Candidacy sa Oktubre.
Isa
pa. Tayo ay maaaring lumikha ng listahan ng mga panlipunang pagbabago na nais nating
mangyari sa bansa at mga adhikaing pambayan na sa tingin natin ay maaring gawin
ng isang pangulo. Ilista lahat ng iyong maiisip. Suriin kung alin dito ang mga
magkaka-ugnay at i-klaster (pagsama-samahin). Bawat klaster ay lagyan ng
suliraning tinutugunan. Halimbawa: Kung sa klaster ang iyong adhikain ay
binubuo ng mga sumusunod: Kaligtasan sa pagmimina, pagsugpo sa illegal logging,
pagapatupad ng mga maka-kalikasang batas, atbpa. Isulat kung anong suliraning
panlipunan ang tinutugunan nito. Sa ating halimbawa, ang suliraning tinutugunan
dito ay PAGKAWASAK NG KALIKASAN. Sa lahat ng mga pangalan ng klaster o grupo,
isa-isang tingnan kung ito ay UGAT o BUNGA. Ihanay ang mga klaster at pumili ng
limang sa palagay ninyo ay mas prayoridad. Ang pinakamalahaga ang lagyan ng
bilang na 1, at ang sumunod ay 2, and so forth and so on.
At
kapag nakapanood ng mga pampublikong pahayag ng mga kakandidatong pangulo ay
tingnan kung sa kanilang mga mensahe ay may sumasagot o tumatalakay sa mga
bagay na nasa iyong listahan. Bigyan ng mataas na grado ang kakandidatong
babanggit ng mga adhikain mo sa iyong listahan, ayon sa pagkaka-sunod-sunod o
malapit-lapit dito at mababang marka naman sa wala man lang binabanggit tungkol
sa mga ito. Kagaya ng una, gawin natin ito hanggang sa Oktubre, bago sila
mag-file ng CoC. Ito ang isa sa mga gawin nating batayan sa eleksyon.
Kapag
hindi natin iniuugnay ang eleksyon sa ating mga mithiin gamit ang talino, bobotante tayo forever. Hindi ako
nagbibiro….
-------
(Photo: AFP)
No comments:
Post a Comment