Buhay Mangingisda

Ewan ko kung sinasadya ito o hindi: ang motto ng dalawang naging obispo ng Kanlurang Mindoro ay magka-ugnay. Ang sa yumaong si Kgg. Vicente C. Manuel, SVD, DD ay “In Verbo Tuo”(o “Sa Iyong Salita”) mula sa Lk 5:5 : “Sa iyong salita, ihuhulog ko ang lambat.” Ang sa kasalukuyang punong pastol naman na si Bishop Antonio P. Palang, SVD, DD ay “Duc in Altum” na mula sa naunang Lk. 5:4 na ang ibig sabihin ay, “ihulog sa kalaliman”. Kapwa ito tumutukoy sa pangingisda.

Sinasabi sa Bagong Tipan na ang naunang alagad ni Hesus ay mga mamamalakaya o mangingisda. Espesyal nga siguro ang partikular na sektor na ito sa ating lipunan pero subukan mong manirahan sa (isla ng) Iling at Ambulong sa bayan ng San Jose at tunay kang magdadalawang-isip kung ang mga mangingisda sa mata ng mga lokal na opisyal ay espesyal nga o hindi.

At ang Pilipinas ay biniyayaan nang malawak na pook-pangisdaan na may sukat na 212,160,231 ektaryang tubig-alat at tabang. Dito nabubuhay ang humigi’t-kumulang sa 2,400 na iba’t-ibang species ng isda at iba pang produktong lawa, dagat at ilog. Ayon sa talaan, hindi kukulangin sa 6.24 na milyong mamamayang Pilipino ang umaasa sa pangingisda bilang kanilang pangunahing ikinabubuhay.

Ang isa sa malaking suliranin ng lalawigan, ayon sa mga pag-aaral ay ang tinatawag na over fishing. Tinatayang malaking porsyento ng kasalukuyang huli ng mangingisdang Mindorenyo ay sisisid at magiging isang ganap na krisis sa susunod na dalawampung taon. May mga ulat pa rin ng illegal na pangingisda mula sa mga baybaying pamayanan sa Magsaysay at San Jose na hindi pa rin lubusang naaapula.

Noong huling bahagi ng taong 2005 at unang bahagi ng 2006 ay naging tampok ang isyu ng tinatawag na ‘pakaras”. Isa itong pamamaraan ng pagkuha ng seaweeds (bola-bola) sa ilalim ng dagat na ginagamitan ng malalaking kalaykay na bakal. Winawasak nito ang mga bahura (coral reef) na kanlungan at tirahan ng isda at iba pang lamang-dagat. Sana ay huwag na itong maulit.

Pero bilib noon ng pamahalaang bayan na malaki ang maitutulong ng industriyang ito sa kabang yaman ng munisipyo. Nakalimutan nila na ang nabanggit na likas-yaman ay may limitasyon kaya mas mahalaga ang patuloy na pakinabang dito kaysa sa panandaliang kita ng pamahalaan at ilang indibidwal. Hindi ba kailangan nating maingat na matimbang ang ganansiyang pang-ekonomiya nito at ang pagkasirang maidudulot nito sa kalikasan?

Dagdag pa, walang malakas na samahang pang-mangingisda (PO, kooperatiba o anuman) ang naitatag lalung-lalo na sa bahagi ng SAMARICA (San Jose, Magsaysay, Rizal at Calintaan). Bihira ang nagbibigay ng pansin sa pag-oorganisa at pagpapalakas ng ganitong samahang pam-pamalakaya kaya halos hindi maabot ng serbisyo ang sektor na ito.

Sa Lukas 5:1-11 inilalarawan ang isang espesyal na katangian (kalikasan) ng mga mangingisda: ang kanilang pagiging labis na matiyaga. Likas na mahirap maghintay nang magdamag ng walang tiyak na ganansiya. Ngunit sabi nila, ganito talaga ang tunay na pagiging disipulo. Ang tunay na paglilingkod.

At para sa bawat bagong Simon Pedro at mga anak ni Zebedeo ng ating panahon, simple lang ang sa atin ay mga salitang mahirap bigyang kahulugan:

Ang buhay ay dagat,
Ang kalayaan ay lambat,.
Ang dangal ay isda.
Ngunit ngayon ….
Hindi na masagana ang dagat,
Gulanit na ang lambat,
Wala ng isda.