Kampana ng Caguray

Regular na ‘atang nagmi-miting ang grupong ito tuwing ika-30 ng Disyembre ng bawat taon na naglalayong sumaliksik at sumulat ng anumang uugat sa Pandurucan, ang sinaunang pangalan ng aming bayan. Baka makalimutan nga lang ng mga local politician namin na sa 2010 ay Ika-100 Anibersaryo na ng pagkakatatag nito. Sana naman ay bigyan din nila ito ng pansin maliban sa halalang lokal sa taong iyon…

Ibinalita sa akin via e-mail ng pinsan ko na kasama sa tropa, na last week nga ay inilunsad nila ang isang Local History Tour sa tulong ng isang kababayan na si Mr. Ronet Santos na laking Brgy. San Roque. Maliban sa mga barangay ng Mangarin at Central sa San Jose (o Pandurucan), pumasyal din ang grupo ng mga manunulat sa Brgy. Caguray sa bayan naman ng Magsaysay. Maliban sa pagkakatuklas nila na ang Caguray pala ay pinamunuan ng isang babaeng Kapitan del Barrio simula 1978 hanggang 1982 sa katauhan ng 84-anyos na si Modesta Lualhati, nasilayan at nahawakan din nila ang isa sa pinaka-matandang kampana sa Pilipinas. Ang kampana na pinangalagaan ng mga kababaihan katulad ng pangangalaga nila sa pananampalataya.

Sa ipinadalang niyang write-up ay ganito ang Caguray sa isang sulyap: “Historically, Caguray was very rich. It was the first settlement. I assume that the Christian Missionaries found the place populated already because they established a Church here. Church documents show that on 1666 a Jesuit Diego Luis Sanvictores (now known as San Diego) baptized the people here, presumably, the Ratagnons ( a sub-group of Mangyan, natives of Mindoro).”

Ayon sa isang sulatin ni Antoon Postma, ang kampana ng Caguray ay dinala noon pang taong 1896 kaya maaari itong ihanay sa mga kampana ng Balangiga (1863) na ninakaw ng mga sundalong Amerikano matapos nilang i-masaker ang may dalawa hanggang tatlong libong inosenteng Pilipino,- bata, matanda at kababaihan sa lalawigan ng Samar noong 1901 na mabilis pa sa alas-kuwatrong pinatawad ng ating mga lider noon.

Sa mga salitang ito tinapos ni Eunice C. Novio ang kayang sulatin : “Only the Bell stood as silent witness to the unfolding of the history of Caguray. Its sound heard throughout the village was the signal of bondage… or freedom.”

Sana naman ay huwag ma-domina ng pamumulitika ang Sentenaryo ng Pandurucan sa 2010…

-------
(Photo of Caguray Bell courtesy of the History Tour participants)